De EU-Omnibus

De Omnibus-regeling

In november 2024 kondigde de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, aan dat de Europese Commissie met een zogenaamde 'Omnibus’-regeling zou komen om duurzaamheidswetgeving te stroomlijnen en vereenvoudigen. Het doel van deze regeling is om de administratieve last voor ondernemingen te verlagen en de Europese concurrentiepositie te versterken. Sindsdien was de grote vraag wat deze Omnibus voor onder andere de CSRD, CSDDD en de Taxonomieverordening betekent. 

Op 26 februari 2025 heeft de Europese Commissie haar voorstel gepresenteerd. Het voorstel bestaat uit twee omnibuspakketten, waarvan het eerste pakket het meest omvangrijk is. Dit pakket leidt tot wijzigingen van de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Taxonomieverordening.

Observaties

Belangrijke observaties uit het webinar van 28 februari 2025:

• De CSDDD bevat nog steeds veel vage termen. Dit leidt tot rechtsonzekerheid. Houd de te verschijnen guidelines van de Europese Commissie en ontwikkelingen ten aanzien van de CSDDD goed in de gaten.
• Het klimaattransitieplan hoeft niet langer te worden uitgevoerd. De aanpassing van de CSDDD met betrekking tot de verplichting om een transitieplan op te stellen, lijkt erop te zijn gericht dat er alleen nog maar hoeft te worden gerapporteerd. De uitvoering van het transitieplan blijkt niet meer als verplichting te zijn opgenomen. Let wel, de civiele rechter heeft ten aanzien van Shell wel geoordeeld een verplichting op te kunnen leggen t.a.v. CO2-emissies.
• De hoeveelheid informatie die mag worden opgevraagd in de value chain wordt beperkt. Dit hangt samen met de ‘value-chain cap’ in de CSRD die wordt aangescherpt. Deze value-chain cap houdt in dat ondernemingen die onder de CSRD vallen niet om méér informatie mogen vragen bij ondernemingen die niet onder de CSRD vallen, dan de informatie die op basis van vrijwillige standaarden voor duurzaamheidsverslaggeving openbaar kan worden gemaakt.
• Minder ondernemingen hoeven te voldoen aan de CSRD. Op basis van het voorstel hoeven voortaan enkel grote ondernemingen met meer dan 1000 werknemers duurzaamheidsinformatie op te nemen in het bestuursverslag. Hiermee wordt het aantal ondernemingen dat onder het toepassingsbereik van de CSRD valt met ruim 80% gereduceerd.
• De deadline voor het eerste duurzaamheidsverslag wordt met twee jaar uitgesteld. Het voorstel is om de tijdslijnen van de huidige versie van de CSRD aan te passen, waardoor grote ondernemingen en beursgenoteerde SME’s die op dit moment onder de CSRD vallen, pas twee jaar later voor het eerst duurzaamheidsinformatie hoeven op te nemen in het bestuursverslag.
  • grote ondernemingen moeten rapporteren in 2028 over boekjaar 2027 (i.p.v. in 2026 over boekjaar 2025);
  • beursgenoteerde SME’s moeten voor het eerst rapporteren over boekjaar 2028 (i.p.v. over boekjaar 2026). 
    
    Let op: dit geldt niet voor de eerste groep ondernemingen die op basis van de CSRD in 2025 over boekjaar 2024 een duurzaamheidsverslag openbaar dient te maken.
• Minder rapportageverplichtingen op basis van de Taxonomieverordening. Aanpassing van lagere regelgeving op grond van de Taxonomieverordening moet leiden tot een bijna 70% reductie van het aantal in te vullen ‘datapunten’. Ook de introductie van een materialiteitsdrempel moet helpen om rapporteren eenvoudiger te maken. Voor kleinere ondernemingen wordt het mogelijk om te rapporteren over activiteiten die slechts gedeeltelijk in overeenstemming met de Taxonomie-criteria zijn om de  transitiefinanciering te stimuleren.
• Niet alle Europese duurzaamheidsregels worden gestroomlijnd. Het eerste Omnibus-pakket ziet uitsluitend op wijzigingen ten aanzien van de CSDDD, CSRD, de Taxonomieverordening en CBAM. Voor bijvoorbeeld ondernemingen met industriële activiteiten zijn er andere verplichtingen vanuit de Europese Unie, zoals de plicht tot het opstellen van een transformatieplan en milieubeheerssysteem (zie de aangepaste richtlijn industriële emissies 2010/75). Deze figuren lijken deels op de due diligence-verplichting en het transitieplan, maar er zijn ook verschillen.

Wetgevingstraject

Zoals reeds aangegeven, zijn de wijzigingen slechts voorstellen van de Europese Commissie. Het Europese wetgevingstraject is net gestart. Het voorstel kan op verschillende punten nog wijzigen. Belangrijke eerstvolgende mijlpaal: het moment waarop het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie overeenstemming bereiken over de tekst.

Dit webinar heeft plaatsgevonden op 28 februari 2025.

Zie over de Omnibus-regeling nader het artikel van Loes van Dijk in Ondernemingsrecht.