Stand van zaken Wetsvoorstel Wet transparantie Maatschappelijke organisaties
De wetgever beoogt met het op 20 november 2020 bij de Tweede Kamer ingediende wetsvoorstel Wet transparantie Maatschappelijke organisaties (“Wtmo”) tegen te gaan dat ontvangen donaties bij maatschappelijke organisaties zorgen voor onwenselijke buitenlandse beïnvloeding. Er is recent een concept Nota van wijziging bij het wetsvoorstel gepubliceerd die enkele wijzigingen doorvoert in het bestaande wetsvoorstel.
Inhoud wetsvoorstel
In de Wtmo is voor bepaalde maatschappelijke organisaties de verplichting opgenomen om, onder voorwaarden, op verzoek van de burgemeester, enkele overheidsinstellingen of het Openbaar ministerie (“OM”) inzicht te geven in herkomst, doel en omvang van verkregen buitenlandse donaties.
Tevens worden stichtingen met inwerkingtreding van de Wtmo verplicht om hun balans en staat van baten en lasten bij het handelsregister te deponeren, overigens zonder dat deze door een ieder geraadpleegd kunnen worden.
Concept nota van wijziging
Het wetsvoorstel is aanhangig bij de Tweede Kamer. Op 8 juni 2021 is een concept nota van wijzing bij de Wtmo ter consultatie voorgelegd. De consultatie liep tot 29 juni 2021. Met de concept nota van wijziging wordt de motie Becker c.s. van begin dit jaar uitgevoerd waarin wordt opgeroepen om spoedig te voorzien in bepaalde handhavingsinstrumenten. Doel van deze aanvulling is de effectieve aanpak van donaties die kunnen leiden tot ondermijning van onze democratische rechtsorde.
Nieuw handhavingsinstrumentarium
De nota van wijziging voegt een handhavingsinstrumentarium aan de Wtmo toe en regelt dat het OM voortaan de rechter om maatregelen kan verzoeken wanneer een maatschappelijke organisatie donaties ontvangt en activiteiten ontplooit die gericht zijn op ondermijning van de Nederlandse democratische rechtstaat. Deze maatregelen zijn bijvoorbeeld een bevel om periodiek alle of bepaalde donaties of andere geldstromen actief aan het OM te melden, tijdelijke bevriezing van een of meer goederen of een tijdelijk verbod voor het ontvangen van bepaalde donaties of bepaalde categorieën van donaties. Ook voorafgaand aan of hangende het verzoek kunnen bepaalde maatregelen worden verzocht, zoals een bevel om inzicht te geven in de volledige administratie en bijbehorende bescheiden. De burgemeester kan daartoe informatie delen met het OM.
Bij niet-naleving van de maatregelen kan, naast de reeds bestaande mogelijkheden die het civiele recht biedt, zoals het opleggen van een dwangsom, een civielrechtelijk bestuursverbod worden verzocht. Bestuursleden die zich niet houden aan een door de rechter opgelegde meldplicht inzake bepaalde donaties of die weigeren inzage te bieden in de boeken, zijn bovendien strafbaar op grond van de Wet economische delicten.
Overige wijzigingen
Verder voorziet de concept nota van wijziging in uitbreiding van de reikwijdte van de regeling naar alle donaties uit binnen- en buitenland (in plaats van uitsluitend vanuit landen van buiten de EU/EER).
Daarnaast wordt het verboden om in opdracht van een ander donaties te doen, zonder de maatschappelijke organisatie de benodigde gegevens te verstrekken over de herkomst van de donatie en de persoon van de donateur.
Wanneer een definitieve nota van wijziging wordt gepubliceerd is nog onbekend.
Wij schreven eerder over het wetsvoorstel in onze Corporate Alert van 29 januari 2021.
