Wet toekomst accountancysector

De Wtas bevat voorstellen voor wetswijzigingen die nodig zijn om een aantal van de door het kabinet aangekondigde maatregelen van de Cta te kunnen uitvoeren, met als uiteindelijke doel om de kwaliteit van wettelijke controles te verbeteren. Zo is voorgesteld om de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (“NBA”) de wettelijke bevoegdheid toe te kennen om een accountantsorganisatie aan te wijzen indien een controleplichtige onderneming of organisatie, ondanks gerede inspanningen, geen accountantsorganisatie bereid vindt om de wettelijke controle te verrichten. Daarnaast is in de Wtas voorgesteld een wettelijke grondslag in te voeren om te rapporteren over indicatoren die inzicht kunnen geven in de kwaliteit van wettelijke controles (zogenoemde ‘audit quality indicators’ (“AQIs”) en worden de grootste accountantsorganisaties in de Wtas verplicht een intern toezichtsorgaan met bijzondere bevoegdheden in te stellen. Ten slotte bevat de Wtas enkele andere voorstellen, zoals het aanscherpen van het toezicht door de Autoriteit Financiële Markten (“AFM”) op alle accountantsorganisaties, het verlagen van de drempel om meldingen bij de AFM te doen van geconstateerde gebreken in wettelijke controles en enkele aanpassingen van het handhavingsinstrumentarium van de AFM en het tuchtrecht. Zie in dit kader onze Corporate Update van 15 juli 2021.

Afgelopen zomer is een concept van de Wtas voor advies naar de Afdeling Advisering van de Raad van State gestuurd. Op 5 december 2022 is het advies van de Afdeling gepubliceerd. Dat was zeer kritisch van toon. De Afdeling onderschrijft weliswaar het belang van wettelijke controles van goede kwaliteit, maar het is volgens haar de vraag wat het effect is van meer regels in een toch al sterk gereguleerde sector als de accountancysector[1]. Daarom adviseert de Afdeling de regering het voorstel beter te doordenken in het licht van de maatschappelijke vertrouwensfunctie en daarbij een visie te bieden op de toekomst van de accountancysector. Daarnaast merkt de Afdeling onder meer op dat de verplichting om te rapporteren over AQIs een inbreuk vormen op de privacy en kosten meebrengen die zullen worden doorberekend aan controleplichtige ondernemingen. Omdat noodzaak en effectiviteit van deze maatregel niet vaststaan, vraagt de Afdeling aandacht voor de proportionaliteit van de voorgestelde opzet en reikwijdte van deze maatregel. Bovendien vraagt de Afdeling aandacht voor de verhouding tussen de voorgestelde wijzigingen in het toezicht en het Unierecht. Ten slotte adviseert de Afdeling de aanwijzingsbevoegdheid van de NBA te beperken tot organisaties van openbaar belang (OOB’s).

^{[1] Zie hierover ook de bijdrage van L. in ’t Veld in Tijdschrift voor Jaarrekeningenrecht [L. in ’t Veld, Gevraagd: een semiotiek van (accountants)wetgeving’, Tijdschrift voor Jaarrekeningenrecht 2022/5.}