Ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheidsverslaggeving

Op vrijdag 9 juni 2023 heeft de Europese Commissie de finale concepten van de ESRS ter consultatie voorgelegd. De door de Europese Commissie geconsulteerde ESRS bouwen voort op het voorwerk van EFRAG. De door EFRAG gepubliceerde concept-standaarden werden in november 2022 afgerond en gepubliceerd. De ESRS dienden op 30 juni 2023 te worden vastgesteld door de Europese Commissie in de vorm van rechtstreeks werkende gedelegeerde verordeningen. De Europese Commissie heeft deze in de CSRD opgelegde deadline niet gehaald. Naar verwachting worden de ESRS in de zomer van 2023 vastgesteld. Zie over de consultatie van de ESRS uitgebreid onze Alert van 13 juni 2023.

De CSRD en ESRS bevatten vergaande verslaggevingsverplichtingen voor ondernemingen die onder het toepassingsbereik van de CSRD vallen. Voor beursgenoteerde ondernemingen is relevant dat ondernemingen die kwalificeren als grote organisaties van openbaar belang (“OOB's”)¹ en die al verplicht zijn een niet-financiële verklaring openbaar te maken, vanaf de boekjaren beginnend op of na 1 januari 2024 een verplicht duurzaamheidsverslag met inachtneming van de ESRS moeten opstellen. Dat betekent dat grote OOB's in 2025 voor het eerst een bestuursverslag moeten publiceren dat duurzaamheidsinformatie bevat over boekjaar 2024. Middelgrote en kleine beursgenoteerde ondernemingen zullen voor het eerst verplicht een duurzaamheidsverslag moeten opstellen vanaf boekjaren die beginnen op of na 1 januari 2026. Voor deze ondernemingen zal een verlicht verslaggevingsregime gelden en bovendien kunnen deze ondernemingen gebruikmaken van een vrijwillige opt-out tot aan 2028. Voor boekjaren die beginnen voor 1 januari 2028, mogen middelgrote en kleine beursgenoteerde ondernemingen ervoor kiezen om geen duurzaamheidsinformatie op te nemen in hun bestuursverslag. Wel dient dan kort te worden uitgelegd waarom de duurzaamheidsrapportering niet is verstrekt.

Lidstaten hebben, gerekend vanaf 5 januari 2023, 18 maanden de tijd om de CSRD om te zetten in nationale wetgeving. De Nederlandse wetgever heeft in het voorstel voor de Implementatiewet Richtlijn openbaarmaking winstbelasting dat in 2022 werd gepubliceerd reeds op de implementatie van de CSRD geanticipeerd.² De minister van Justitie en Veiligheid heeft daarnaast aangekondigd dat een afzonderlijk wetsvoorstel ter implementatie van de CSRD zal worden opgesteld. Naar verwachting wordt dat wetsvoorstel in de loop van zomer van 2023 gepubliceerd.

Mondiale ontwikkelingen: ISSB en SEC

Terwijl op het niveau van de Europese Unie de laatste hand wordt gelegd aan de finalisering van de ESRS, heeft de International Sustainability Standards Board (“ISSB”) de ontwikkeling van de eerste twee mondiale standaarden voor duurzaamheidsverslaggeving volbracht. Op 26 juni 2023 heeft de ISSB twee standaarden uitgebracht met algemene en klimaatgerelateerde verslaggevingsverplichtingen. Met de ISSB-standaarden wordt beoogd om een wereldwijde baseline voor duurzaamheidsverslaggeving te creëren waardoor materiële informatie wordt gedeeld met kapitaalmarkten, waarop belanghebbenden – dat is vanuit het perspectief van de ISSB vooral: investeerders – hun besluitvorming kunnen baseren. De eerste standaard (IFRS S1) bevat algemene rapportageverplichtingen op basis waarvan ondernemingen hun investeerders kunnen informeren over de duurzaamheidsgerelateerde risico's en kansen waarmee zij op de korte, middellange en lange termijn worden geconfronteerd. De tweede standaard (IFRS S2) bevat rapportageverplichtingen die zijn toegespitst op het klimaat en die in samenhang met IFRS S1 moeten worden toegepast. Het oogmerk van de ISSB is dat ondernemingen vanaf boekjaren startend op of na 1 januari 2024 de twee duurzaamheidsstandaarden toepassen. Omdat de ISSB zelf toepassing van de standaarden niet dwingendrechtelijk kan voorschrijven, is verplichte toepassing van de ISSB-standaarden alleen aan de orde indien de nationale overheid van een land daartoe verplicht. Het ligt niet in de rede, gegeven de totstandkoming van de CSRD, dat Nederland verplichte toepassing van de ISSB-standaarden zal voorschrijven.

Tot slot heeft de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (“SEC”) in maart 2022 het voorstel 'Enhancement and Standardization of Climate-Related Disclosures for Investors' gepubliceerd. Dit voorstel bevat klimaatgerelateerde rapportageverplichtingen die zullen gelden voor beursgenoteerde ondernemingen die hun verslaggeving in de Verenigde Staten openbaar moeten maken en indienen bij de SEC. De SEC stuit op politieke weerstand en heeft als gevolg daarvan haar deadline om de klimaatregels in oktober 2022 vast te stellen niet gehaald. De consultatieperiode is bovendien verlengd tot november 2022, waarna de SEC zich opnieuw dient te buigen over het voorstel. De finale versie van de klimaatregels werd in de loop van het eerste kwartaal van 2023 verwacht, maar is (nog) niet gedeeld. Een officiële status update is niet bekend gemaakt, maar de verwachting is dat de finale versie in de herfst van 2023 wordt gepubliceerd.

De mondiale ontwikkelingen zijn met name relevant voor ondernemingen met beursnotering buiten Europa, zoals in de Verenigde Staten. Het is op dit moment nog niet bekend wanneer en door welke beursgenoteerde ondernemingen verplicht gerapporteerd moet worden op basis van de duurzaamheidsstandaarden van de ISSB en de klimaatgerelateerde verslaggevingsverplichtingen van de SEC.

1. Dit zijn (onder meer) beursgenoteerde ondernemingen met een gemiddeld aantal werknemers van meer dan 500 over het boekjaar en daarnaast (i) een balanstotaal van meer dan € 20 miljoen of (ii) een netto-omzet van meer dan € 40 miljoen.

2. Zie hierover nader onze Corporate Alert van 11 juli 2022 en het artikel van Steven Hijink in Ondernemingsrecht 2022/89.