Signaleringsblog week 4: actuele jurisprudentie bestuursrecht en omgevingsrecht

Op rechtsvordering tot betaling van een dwangsom (artikel 5:35, tweede lid, Awb) is geen overgangsrecht van toepassing

In haar uitspraak van 18 januari 2023 (ECLI:NL:RVS:2023:181) oordeelt de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (“Afdeling”) dat het overgangsrecht in artikel II van de Evaluatiewet bestuursrechtelijke geldschuldenregeling Awb alleen ziet op het recht dat van toepassing is op een beschikking tot invordering. De Afdeling overweegt dat het overgangsrecht om die reden niet ziet op artikel 5:35, tweede lid, van de Awb, nu dit artikellid betrekking heeft op een rechtsvordering tot betaling van een dwangsom. Nu de Evaluatiewet geen ander bijzonder overgangsrecht bevat, is artikel 5:35, tweede lid, van de Awb per 1 april 2021 met onmiddellijke ingang in werking getreden.

Verzwaarde motiveringsplicht bij weigeren verklaring van geen bedenkingen in het omgevingsrecht

In de uitspraak van 6 januari 2023 (ECLI:NL:RBZWB:2023:112) oordeelt de rechtbank Zeeland-West-Brabant dat de gemeenteraad de in het kader van een aangevraagde omgevingsvergunning vereiste verklaring van geen bedenkingen (“vvgb”) in strijd met het motiveringsbeginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel heeft geweigerd. De rechtbank overweegt dat de gemeenteraad in de zienswijzefase voornemens was om de vvgb te verlenen en dat eiser verschillende stukken en rapporten heeft overgelegd van deskundigen die onderbouwen dat sprake is van een goede ruimtelijke ordening. Gelet op de inhoud van die stukken rust op de gemeenteraad een verzwaarde motiveringsplicht: verwacht mocht worden dat hij zijn conclusie in de besluitvormingsfase dat geen sprake is van een goede ruimtelijke ordening extra zorgvuldig en deugdelijk motiveert en met objectieve en verifieerbare gegevens onderbouwt. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de gemeenteraad niet aan die verzwaarde motiveringsplicht voldaan en getuigt het weigeren van de vvgb niet van een zorgvuldige belangenafweging.

Bestuursrechter matigt boete op grond van Huisvestingsverordening wegens bijzondere omstandigheden

In haar uitspraak van 18 januari 2023 (ECLI:NL:RVS:2023:189) matigt de Afdeling ambtshalve een op grond van de Huisvestingsverordening opgelegde boete met 50%. De boete was opgelegd vanwege het zonder de vereiste vergunning omzetten van zelfstandige naar onzelfstandige woonruimte. Hoewel de Afdeling het belang onderkent dat een omzettingsvergunning voorafgaand aan de omzetting wordt aangevraagd, zodat het college de gevolgen voor de woonruimtevoorraad en de leefbaarheid van tevoren kan toetsen, geven bijzondere omstandigheden aanleiding de boete op grond van artikel 5:46, derde lid, van de Awb te matigen. De Afdeling overweegt, onder verwijzing naar haar eerdere uitspraak van 6 juli 2022 (ECLI: NL:RVS:2022:1904), dat appellant alsnog voortvarend een legaliserende omzettingsvergunning heeft aangevraagd, de omzetting geen negatief effect heeft gehad op het behoud van de woonruimtevoorraad of de leefbaarheid en de gemeentelijke website gemakkelijk tot verwarring kon leiden bij appellant. Op de webpagina over het verhuren van een woning werd onder meer niet verwezen naar de pagina over woningdelen (waarop het vereiste van een omzettingsvergunning staat vermeld).

Beslissende invloed overheid op COVRA: verzoek om informatie kwalificeert als Wob-/Woo-verzoek

In haar uitspraak van 18 januari 2023 (ECLI:NL:RVS:2023:184) oordeelt de Afdeling dat de Centrale Organisatie voor Radioactief Afval N.V. (“COVRA”) een onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkzaam bedrijf is als bedoeld in artikel 3, eerste lid, van de Wob. De Afdeling overweegt dat het bedrijf is belast met het inzamelen, verwerken en opslaan van radioactief afval en in zoverre een openbare dienst uitvoert met betrekking tot het milieu. Hiervoor is de overheid, meer in het bijzonder de minister van I&W, onder meer op grond van de EURATOM-richtlijn verantwoordelijk. Artikel 3, eerste lid, van de Wob moet daarom verdrags- en richtlijnconform worden uitgelegd aan de hand van het arrest Fish Legal en Shirley van het Hof van Justitie (arrest van 19 december 2013, ECLI:EU:C:2013:853): niet doorslaggevend is dat de overheid geen directe zeggenschap heeft over het dagelijks beheer van COVRA; het gaat om de vraag of sprake is van beslissende invloed. Op basis van een beoordeling van relevante feiten en omstandigheden concludeert de Afdeling dat COVRA niet op daadwerkelijk autonome wijze kan bepalen hoe zij de haar toebedeelde milieutaken uitvoert en dat de overheid dit beslissend kan beïnvloeden. COVRA is daarmee volgens de Afdeling een onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkzaam bedrijf als bedoeld in artikel 3, eerste lid, van de Wob. Het ingediende verzoek om informatie kwalificeert daarom als een Wob-verzoek waarop de verantwoordelijke ministers van I&W en Financiën hadden moeten beslissen.

Procesbelang in geschil over beslissing op Wob-verzoek vervalt niet als gevolg van verstrijken bewaartermijn en vernietiging informatie

De Afdeling oordeelt in haar uitspraak van 18 januari 2023 (ECLI:NL:RVS:2023:154) dat de in de beslissing op een Wob-verzoek ingenomen stelling dat de gevraagde informatie is vernietigd niet leidt tot het vervallen van procesbelang van appellant. Volgens de Afdeling heeft appellant belang bij een oordeel over de vraag of die stelling juist is. De Afdeling overweegt in lijn met vaste rechtspraak dat, ook als bij ontvangst van het Wob-verzoek op voorhand vaststaat dat de bewaartermijn voor de gevraagde informatie is verstreken, een bestuursorgaan moet nagaan of de gevraagde informatie feitelijk voorhanden is.

Op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen?

Met onze Stibbeblogs blijft u op de hoogte van ontwikkelingen op het terrein van het bestuursrecht en omgevingsrecht. Wilt u graag automatisch via e-mail op de hoogte worden gehouden over een blogupdate? Meld u zich dan op onze website aan voor het ontvangen van een e-mail attendering bij het verschijnen van nieuwe bestuursrechtelijke en omgevingsrechtelijke Stibbeblogs.