REACH 2.0: eenvoudiger maar meer controles?

REACH - doelstelling (even heropfrissen)

In 2007 trad Europese Verordening (EG) nr. 1907/2006 inzake de registratie en beoordeling van en autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH), tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen (“REACH”) in werking.

Deze verordening streeft ernaar om de productie, de invoer en het gebruik van chemische stoffen veilig te houden voor mens en milieu.

Enkele kernpunten van de REACH-verordening:

• REACH is toepasselijk op alle chemische stoffen, die als zodanig of in mengsels en producten worden vervaardigd, ingevoerd, op de markt gebracht en gebruikt;
• Sommige stoffen (zoals radioactieve stoffen of afvalstoffen) vallen niet onder het toepassingsgebied van REACH. Deze worden uitvoerig geregeld door andere regelgeving;
• alle chemische stoffen die in hoeveelheden van meer dan 1 ton/jaar worden geproduceerd of ingevoerd, moeten door bedrijven in een centrale gegevensbank geregistreerd worden. Deze informatie wordt door het Europees Agentschap voor chemische stoffen in Helsinki (“ECHA”) gecontroleerd;
• de verantwoordelijkheid is van de overheid naar de bedrijfswereld verschoven: het is aan de (individuele) onderneming, van groot tot klein, om de risico’s verbonden aan de stoffen die zij op de interne markt brengt , te beheren en identificeren. Zij moet aantonen hoe haar product veilig kan worden gebruikt.

• nationale autoriteiten die van mening zijn dat de risico’s onvoldoende beheerd worden, kunnen de vervaardiging of het gebruik van deze stoffen beperken;

• via wetgeving proberen de nationale autoriteiten gevaarlijke stoffen te vervangen door veiligere alternatieven;

De invloed van REACH op bedrijven is dus niet te miskennen: zowel de producent, de importeur als de downstreamgebruiker kunnen verplichtingen op grond van REACH hebben. Ook KMO's kunnen onder de REACH-verplichtingen vallen.

REFIT en evaluatie

REFIT maakt deel uit van de agenda van de Europese Commissie en beoogt de verbetering van de Europese regelgeving. Ook REACH ontsnapt er niet aan.   

Op 5 maart 2018 publiceerde de Europese Commissie haar bevindingen van de tweede REFIT evaluatie van REACH. Al bij al zijn de resultaten positief:

"REACH [biedt] antwoorden [...] op de vragen van burgers over chemische veiligheid. (...) De conclusie van de evaluatie van REACH is dat de wettelijke vereisten en verplichtingen goed zijn afgestemd op verwezenlijking van de nagestreefde behoeften en doelstellingen. (...) [H]et is op dit moment niet nodig het regelgevende gedeelte te wijzigen."

Op het eerste gezicht wijzigt er dus niets.

En toch is niets minder waar. Het REACH-systeem blijkt toch vatbaar voor verdere verbetering, vereenvoudiging en lastenverlichting. Zo zal de Europese Commissie in samenwerking met het ECHA streven naar:

• de verbetering van evaluatieprocedures door o.a. de belangrijkste redenen voor non-conforme registratiedossiers vast te stellen en oplossingen te ontwikkelen;

• de tracering van zorgwekkende stoffen in de toeleveringsketen met eventuele ontwikkeling van een volgsysteem voor de  verbetering van de uitvoerbaarheid van informatievereisten voor zeer zorgwekkende stoffen ("SVHC's") in producten;

• de stimulering van vervanging van deze zeer zorgwekkende stoffen;

• de vereenvoudiging voor een beter uitvoerbare autorisatieprocedure door o.m.:

• de aanvragen voor blijvend gebruik van SVHC’s te vereenvoudigen en aanvragen in verband met kleine volumes verder te bestuderen;

• problemen met autorisatieaanvragen voor meerdere marktdeelnemers nauwlettend te volgen en op te lossen;

• bij gezamenlijke autorisatieaanvragen de kosten voor aanvragers te verlagen en tegelijkertijd de vergoedingsniveaus per gebruik beter in evenwicht te brengen met de interne werkbelasting voor ECHA;

• de verbetering van de beperkingsprocedure door o.m. 1) ECHA te verzoeken voldoende verduidelijking te geven van de gewenste informatie bij openbare raadplegingen, inclusief de minimuminformatie die de sector moet indienen bij verzoeken tot al dan niet tijdelijke afwijkingen van de beperkingen; en 2) de betrokkenheid van lidstaten bij de beperkingsprocedure verder te verbeteren;

• de vaststelling van een kader voor de toepassing van het voorzorgsbeginsel; en

• de versterking van de handhaving van de verplichtingen voor alle actoren inclusief registranten, downstreamgebruikers en met name importeurs.

EUCLEF

Tot slot wordt binnenkort voorzien in een nieuwe Europese dienst, EUCLEF ("Zoeker van wetgeving inzake chemische stoffen van de Europese Unie”). Deze gegevensdienstverlener zal via licentieverlening gegevens leveren inzake de manier waarop chemische stoffen gereguleerd zijn op Europees niveau, met uitzondering van REACH; de verordening ((EG) nr. 1272/2008) betreffende de indeling, etikettering en verpakking; de verordening ((EU) nr. 649/2012) betreffende de in- en uitvoer van bepaalde gevaarlijke chemische stoffen; de biocidenverordening ((EU) nr. 528/2012); en de Seveso-wetgeving).

Wat te onthouden?

Gelet op de bedoeling om de handhaving te versterken, zullen bedrijven hun registratie- en autorisatiedossiers waar nodig goed dienen bij te houden / bij te werken om deze in overeenstemming te brengen met de REACH-vereisten. De naleving van deze verplichtingen wordt immers nog als onvoldoende beschouwd. ECHA voert naar eigen zeggen vandaag interne controles uit op ongeveer 5% van de ingediende dossiers. Het is de ambitie om dit aantal nu naar 20% op te voeren.

Dat zal de kans op een controle per dossier dus gevoelig verhogen. Het is dus meer dan ooit van belang om de eigen verplichtingen te kennen en elk dossier grondig voor te bereiden.

Om een en ander te vergemakkelijken, komt het ECHA ter hulp. Zo zijn er vereenvoudigingen in de aanvragen voorzien. Bovendien kan iedereen die zich met chemische stoffen bezighoudt, zich binnenkort beroepen op EUCLEF om een uitgebreid overzicht van de regelgeving van chemische stoffen te krijgen. Dit zal de verstaanbaarheid van deze erg technische regelgeving ongetwijfeld verder bevorderen.

Voor beginners of voor zij die daar niet willen op wachten en toch al een eerste inzicht in de wereld van REACH willen verwerven, is er ook deze handige website: https://chemicalsinourlife.echa.europa.eu/.

Voor meer specifieke juridische vragen, aarzel niet ons te contacteren.