Het Deliveroo-arrest: de ‘ontzagging’ van de arbeidsovereenkomst opgelost met een gezichtspuntencatalogus (annotatie)

Enkele van zijn belangrijkste conclusies zijn:

• De Hoge raad heeft stilletjes afscheid genomen van de term ‘gezagsverhouding’ en heeft het probleem van de ‘ontzagging’ van de arbeidsovereenkomst opgelost met een gezichtspuntencatalogus.
• De negen gezichtspunten uit die catalogus zijn tot drie groepen terug te brengen: 
  1. Wie heeft de ‘bepaalmacht’?
  2. Is er sprake van inbedding?
  3. Hoe is de hoedanigheid van werk, werker en beloning?
• Hoe bepaalt de rechter wie de bepaalmacht heeft? Partijen zullen hun reële onderhandelingen vermoedelijk daartoe beter gaan documenteren.
• De inbedding ziet alleen op het werk en niet op de werker, waardoor het minder problemen voor opdrachtgevers oplevert als wordt gesteld.
• De hoedanigheid geeft ruimte om bij een lagere beloning, eenvoudiger werk en het ontbreken van (historisch) ondernemersgedrag (elders) tot een arbeidsovereenkomst te concluderen en vice versa.
• Een beding is alleen relevant bij de kwalificatie als het betekenis heeft voor de werker. Dat kan zowel in het voordeel als in het nadeel van de kwalificatie-uitkomst ‘zelfstandige’ worden aangewend.

• Het arrest is, volgens Jaap, al met al zeer evenwichtig, omdat het de voor- en tegenstanders van zelfstandigheid gezichtspunten aanreikt die zij in hun voordeel kunnen inzetten. De lobby van de zelfstandigen zal blij zijn met het criterium ‘ondernemerschap’, terwijl de vakbonden blij zijn met het criterium ‘inbedding’.

  Hoge Raad 24 maart 2023, ECLI:NL:HR:2023:443, Ondernemingsrecht 2023/50, m.nt. J.M. van Slooten